6. Hafta Ders Notları
6. HAFTA ÖZETİ
Dijital okuryazarlık becerilerine sahip olduğumuz da hepimiz birer Dijital Vatandaş olmuş sayılır mıyız?Vatandaşlık, bir toplulukta yaşamanın hakları ve sorumlulukları anlamına gelmektedir. Dijital vatandaşlık ise topluma online katılma yeteneğidir. Dijital dünyayı kullanarak diğer insanlarla iletişim kurmak, topluma katılma, ve tüketmek için etkin bir içerik oluşturmak anlamına gelmektedir.
Dijital vatandaşlığı oluşturan unsurlar;
- Dijital Erişim: Topluma tam ve elektronik katılım demektir. Her bireyin gelir sosyoekonomik düzeyleri eşit olmadığı için her birey tam katılım sağlayamamaktadır. Bireylerin topluma dijital olarak erişme sürecine dijital erişim denmektedir.
- Dijital Ticaret: Bir dijital vatandaş İnternet üzerinden alışveriş yaparken bilinçli olmalıdır. Alacağı ürünün satıcısnın güvenirliğinden emin olmalı, önceden tüketici yorumlarını okumalı ve ona göre karar vermelidir.
- Dijital Güvenlik: Güvenilk dijital dünyadaki kişisel bilgilerimizi korumak, başkasının eline geçmesini önlemek, dolandırılmamızı engellemek amacıyla önemli bir unsurdur. Virüs programları, şifreli uygulamalar, wifi şifreleri güvenlik önlemlerine örnektir.
- Dijital Sağlık: Dijital sağlık fiziksel ve ruhen dijital ortamlardan sağlığımızın etkilenme durumudur. Örneğin internet bağımlılığı sorunu yaşayan bir birey sağlık açısından kötü etkilenir.
- Dijital İletişim: Dijital kanallar ile sağlanan iletişimdir. Örneğin sosyal medya hesapları üzerinden iletişim kurulduğunda atılan bir mesaj her ne kadar geri alınsa da silinse de internet ortamına kayıt olmaktadır.
- Dijital Hukuk: İnternette bir bilgi yayınlarken veya bir bilgiye erişirken yasal mı değil mi diye kontrol etmeliyiz. Erişim sağladığımız kaynakları mutlaka belirtmemiz gerekir. Aksi yasal olmaz, ve izin verilmez.
- Dijital Hak ve Sorumluluklar: Tüm dijital kullanıcılara sağlanan ayrıcalıklar, özgürlükler ve davranışlardır. Bir ülkenin vatandaşı olmak gibi dijital vatandaş olmanında bazı hak ve sorumlulukları vardır. Örneğin kişisel bilgilerinin korunması bir hak iken yasa dışı bir siteden film indirmek sorumluluklarının ihlalidir.
- Dijital Görgü Kuralları: Online ortamlara giriş yapıldığında dijital ayak izi oluşturmaktadır. Ve bu ayak izleri kullanıcıların kullanımlarının dışarıya yansımasıdır. Siber zorbalık yapmak, hakaret etmek, dolandırmak gibi olumsuz hareketler ayak izimizi belirler ve dışarıya kötü bir yansıma olmuş olur.
- Dijital Okuryazarlık: Haftanın girişinde sorduğumuz soruya bu unsurda cevap verebiliriz. İyi bir dijital okuryazar olmak iyi bir dijital vatandaş olmanızı sağlar. Dijital okuryazarlık, dijital teknoloji ne zaman nasıl kullanılması gerektiğini bilmektir.
Dijital Ayak İzi 
Online ortamlarda yapılan her bir paylaşım ayak izi olmaktadır. Günlük hayatta insanlarla iletişimde bırakılan itibar gibi düşünülebilir. Dijital dünyada yapılan her adımda kullanıcılar ayak izi bırakmaktadır. Bu ayak izleri de bireylerin dijital kimliklerini oluşturmaktadır. Örneğin bir web sitesine girdiğinizde doldurduğunuz formlar, e-posta kayıtlarınız, sosyal medyadan paylaşılan göderiler bireylerin ayak izlerini oluşturur. Günlük yaşantımızda dijital ortamlarda karşımıza çıkan ilgi çekici reklamların içeriklerini de ayak izlerimiz oluşturmaktadır. Dİjital ayak izleri ikiye ayrılmaktadır. Birinci aktif ayak izleridir. Bunlar bilinçli olarak oluşturduğumuz izlerdir. Kabul ederek doldurduğumuz formlar, paylaşılan gönderiler bunlara örnektir. Bir de pasif ayak izleri var. Pasif ayak izleri istemeden geride bıraktığımız izlerdir. Erişim sağladığımız web sitelerin konumumuzu kullanması, çerezlerimize kaydolması gibi şeylerde pasif ayak izlerine örnektir. Online ortamlarda nasıl bir iz bırakmak istediğinizi belirleyerek bu izleri pozitif yönde şekillendirebiliriz. Başkaları tarafından nasıl görünebilceğini düşünerek ayak izlerimizi oluşturabiliriz. Arama motorlarında kendi isminizi aratarak kontrolunu sağlayabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder